Spis treści
- Wprowadzenie
- Charakterystyka kapturnika zbożowca
- Cykl rozwojowy i biologia szkodnika
- Szkodliwość w uprawach
- Monitoring obecności szkodnika
- Metody zwalczania kapturnika zbożowca
- Znaczenie profilaktyki i integrowanej ochrony roślin
Wprowadzenie
Kapturnik zbożowiec (z rodziny ryjkowcowatych) to groźny szkodnik upraw zbożowych, występujący głównie w Europie Środkowej. Jego żucie łodyg i pochwy liściowej powoduje poważne straty w plonach. Ze względu na coraz cieplejsze zimy, obserwuje się zwiększoną aktywność tego gatunku na obszarach upraw zbóż ozimych.
Charakterystyka kapturnika zbożowca
Kapturnik zbożowiec (lat. Ceutorhynchus assimilis) to niewielki chrząszcz o długości 2,5–4 mm, pokryty szaro-czarnym owłosieniem. Głowa zakończona jest charakterystycznym ryjkiem. Dorosłe osobniki żyją kilka tygodni, lecz ich larwy są głównym czynnikiem uszkadzającym rośliny.
Cykl rozwojowy i biologia szkodnika
Kapturnik zbożowiec zimuje w stadium dorosłym w ścierniskach, zaroślach i miedzach. Wczesną wiosną przemieszcza się na pola uprawne. Samice składają jaja w tkanki roślin zbożowych. Larwy rozwijające się w roślinach uszkadzają łodygi, powodując ich więdnięcie i przedwczesne dojrzewanie.
Szkodliwość w uprawach
Szkodliwość kapturnika zbożowca jest znaczną groźbą dla zbóż ozimych, szczególnie żyta, pszenicy oraz jęczmienia. Obecność larw wewnątrz łodyg osłabia strukturę rośliny, zwiększając podatność na wyleganie i obniżenie plonu. Skutkiem działania szkodnika są puste kłosy oraz zahamowany rozwój ziarniaków.
Monitoring obecności szkodnika
Skuteczny monitoring kapturnika zbożowca jest kluczowy dla efektywnej ochrony. Zaleca się stosowanie żelowych pułapek feromonowych oraz regularne lustracje polowe od końca marca. Obserwacje należy prowadzić codziennie przy temperaturze powyżej 10°C.
Metody zwalczania kapturnika zbożowca
Agrotechniczne metody prewencyjne
- płytka orka ścierniska
- płodozmian z ograniczeniem zbóż następczych
- niszczenie resztek pożniwnych
Chemiczna ochrona roślin
Stosowanie środków ochrony roślin jest uzasadnione przy przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości. Preparaty należy dobierać zgodnie z aktualnymi wytycznymi PIORiN.
Terminy oprysków
Opryski należy przeprowadzać w fazie BBCH 30–36, czyli podczas wydłużania pędu głównego. Należy uwzględnić warunki pogodowe i aktywność owadów pożytecznych.
Znaczenie profilaktyki i integrowanej ochrony roślin
Ochrona upraw przed kapturnikiem zbożowcem powinna bazować na zasadach integrowanej ochrony roślin. Łączenie metod agrotechnicznych i chemicznych minimalizuje ryzyko wystąpienia odporności i sprzyja ochronie bioróżnorodności agroekosystemów.
Dalsze informacje na temat ochrony zbóż znajdziesz w sekcjach ochrona zbóż ozimych oraz ochrona zbóż jarych.