Nawrot polny

Spis treści

• Charakterystyka nawrotu polnego
• Występowanie i warunki rozwoju
• Szkodliwość i wpływ na uprawy
• Rozpoznawanie nawrotu polnego
• Zwalczanie i zapobieganie

Charakterystyka nawrotu polnego

Nawrot polny (Lithospermum arvense) to jednoroczna roślina segetalna należąca do rodziny ogórecznikowatych. Występuje przede wszystkim na terenach uprawnych, gdzie może być uznawana za chwast. Jego charakterystyczne cechy morfologiczne, takie jak owłosione łodygi i lancetowate liście, ułatwiają rozpoznanie tej rośliny w terenie.

Występowanie i warunki rozwoju

Gatunek preferuje gleby lekkie, piaszczyste lub piaszczysto-gliniaste. Najczęściej występuje w uprawach zbóż ozimych i jarych, ale może również pojawiać się na ugorach czy w sadach. Optymalne warunki dla nawrotu polnego to stanowiska dobrze nasłonecznione oraz gleby umiarkowanie wilgotne.

Cykl życiowy

Roślina kiełkuje jesienią lub wczesną wiosną. Kwitnie od maja do lipca, a nasiona dojrzewają w lipcu i sierpniu. Dzięki dużej liczbie nasion oraz ich wysokiej żywotności nawrot polny może długo przetrwać w glebie, co utrudnia jego eliminację.

Szkodliwość i wpływ na uprawy

Nawrot polny jest konkurencyjny względem roślin uprawnych, szczególnie we wczesnych fazach wzrostu. Silnie eksploatuje zasoby wody i składników pokarmowych, co prowadzi do osłabienia wzrostu roślin użytkowych. Ponadto może być rezerwuarem dla niektórych chorób i szkodników.

Znaczenie gospodarcze

Chociaż nawrot polny ma niektóre właściwości lecznicze i historycznie był wykorzystywany w ziołolecznictwie, w kontekście rolniczym jego obecność jest niepożądana. Może obniżać plon i jakość surowców rolnych, zwłaszcza w zbożach i roślinach strączkowych.

Rozpoznawanie nawrotu polnego

Rozpoznanie rośliny możliwe jest na podstawie następujących cech:

• Łodyga szorstko owłosiona, rozgałęziona, dorastająca do 30–40 cm wysokości,
• Liście lancetowate, całobrzegie, skrętoległe, z wyraźnym unerwieniem,
• Kwiaty drobne, fioletowoniebieskie, zebrane w jednostronne skrętki,
• Owocem jest twardka z czterema rozłupkami.

Zwalczanie i zapobieganie

Efektywne zwalczanie nawrotu polnego wymaga podejścia zintegrowanego, obejmującego metody agrotechniczne i chemiczne.

Metody agrotechniczne

• Stosowanie odpowiedniego płodozmianu,
• Uprawki pożniwne i głęboka orka,
• Utrzymywanie dobrego stanu fitosanitarnego pól.

Zwalczanie chemiczne

Skuteczne środki ochrony roślin można dobrać w zależności od uprawy i fazy rozwojowej chwastu. Aktualne zalecenia i substancje dopuszczone do stosowania w Polsce znajdują się w bazie PIORiN.

Więcej informacji

Dowiedz się więcej na temat chwastów w uprawach