Spis treści
- Objawy alternariozy słonecznika
- Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
- Cykl rozwojowy patogenu
- Wpływ alternariozy na plon
- Profilaktyka i metody zapobiegania
- Zwalczanie alternariozy słonecznika
Objawy alternariozy słonecznika
Alternarioza słonecznika to grzybowa choroba roślin wywoływana przez patogen z rodzaju Alternaria, która objawia się charakterystycznymi zmianami na liściach, łodygach oraz koszyczkach kwiatowych. Pierwsze symptomy pojawiają się zwykle w okresie wegetacyjnym i mają postać drobnych, brunatnych plam, które z czasem się powiększają, tworząc koncentryczne pierścienie przypominające tarczki.
Zmiany chorobowe najczęściej lokalizują się na dolnych liściach, a w sprzyjających warunkach mogą objąć całą roślinę. Zainfekowane łodygi słabną, co prowadzi do wylegania roślin. W przypadku zajęcia koszyczków obserwuje się ich deformację i zamieranie.
Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
Do kluczowych czynników sprzyjających rozwojowi alternariozy słonecznika należą:
- wysoka wilgotność powietrza (powyżej 85%),
- umiarkowane temperatury (20-27°C),
- gęsty siew i niewłaściwy płodozmian,
- resztki roślinne pozostawione na polu.
Patogen może przetrwać na resztkach pożniwnych i nasionach, dlatego odpowiednia agrotechnika ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu chorobie.
Cykl rozwojowy patogenu
Grzyb z rodzaju Alternaria zimuje na resztkach roślinnych i w glebie w postaci zarodników konidialnych. Wiosną, w sprzyjających warunkach, zarodniki kiełkują i infekują rośliny żywicielskie. Rozprzestrzenianie patogenu odbywa się drogą powietrzną i przez krople wody.
W ciągu sezonu wegetacyjnego możliwych jest kilka cykli infekcyjnych, co zwiększa presję choroby, zwłaszcza w okresach wilgotnych i ciepłych.
Wpływ alternariozy na plon
Alternarioza słonecznika może prowadzić do znacznych strat plonu. Uszkodzenie liści i łodyg skutkuje osłabieniem fotosyntezy, co przekłada się na spadek masy tysiąca nasion oraz jakości oleju. W przypadku zajęcia koszyczków nasiona nie dojrzewają prawidłowo, co dodatkowo zmniejsza wartość handlową surowca.
Nieodpowiednia reakcja na pojawienie się choroby może skutkować stratami nawet do 40% plonu.
Profilaktyka i metody zapobiegania
Zapobieganie alternariozie słonecznika opiera się na działaniach agrotechnicznych, takich jak:
- stosowanie odpowiedniego płodozmianu (unikać upraw po słoneczniku i innych roślinach oleistych),
- niszczenie resztek pożniwnych poprzez głęboką orkę,
- dobór odmian o podwyższonej tolerancji na chorobę,
- unikanie zbyt gęstego siewu oraz nadmiaru azotu.
Regularna lustracja uprawy pozwala na wczesne wykrycie objawów i szybkie wdrożenie działań ochronnych.
Zwalczanie alternariozy słonecznika
W przypadku przekroczenia progu ekonomicznej szkodliwości, konieczne jest zastosowanie środków ochrony roślin. W ochronie fungicydowej rekomenduje się preparaty zawierające substancje działające powierzchniowo i wgłębnie. Zabiegi należy wykonywać w fazie BBCH 51–70, szczególnie przed i po kwitnieniu.
Więcej informacji o kompleksowej ochronie słonecznika przed chorobami znajduje się na stronie INNVIGO.
Rekomendacje dotyczące fungicydów można także znaleźć na stronie PIORiN oraz gov.pl.
Produkty powiązane
