Spis treści
- Czym jest czerń zbóż?
- Objawy choroby
- Czynniki sprzyjające rozwojowi
- Skutki dla upraw
- Profilaktyka i zapobieganie
- Zintegrowana ochrona roślin
- Zalecane zabiegi ochronne
- Podsumowanie
Czym jest czerń zbóż?
Czerń zbóż to grzybowa choroba zbóż, pojawiająca się głównie w okresie dojrzewania kłosów. Choroba ta jest powodowana przez kompleks grzybów należących do rodzaju Alternaria i Cladosporium, występujących naturalnie na resztkach pożniwnych i w glebie. Czerń zbóż stanowi zagrożenie dla jakości plonu, obniżając wartość technologiczną ziarna. Więcej informacji znajduje się również na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Objawy choroby
Pierwsze symptomy czerni zbóż widoczne są na dojrzewających kłosach, gdzie pojawiają się ciemne, oliwkowoczarne naloty. Plamy te obejmują zarówno plewy, jak i ziarniaki. W miarę rozwoju infekcji cały kłos może przybrać ciemne zabarwienie, co Świadczy o poważnym porażeniu.
Czynniki sprzyjające rozwojowi
Choroba rozwija się intensywnie w warunkach wysokiej wilgotności i umiarkowanej temperatury. Do głównych czynników sprzyjających należą:
- wysoka wilgotność powietrza w okresie dojrzewania,
- obfite opady deszczu tuż przed żniwami,
- gęsty siew i słaba przewiewność łanu,
- obecność resztek pożniwnych.
Skutki dla upraw
Czerń zbóż prowadzi do znacznego pogorszenia jakości plonu. Ziarno zainfekowane traci wartość technologiczną, w tym parametry wypiekowe. Obecność nalotu grzybowego obniża też atrakcyjność handlową ziarna oraz może zwiększać poziom mikotoksyn.
Profilaktyka i zapobieganie
Skuteczna ochrona przed czernią zbóż rozpoczyna się już na etapie planowania agrotechniki. Do najważniejszych działań profilaktycznych należą:
- stosowanie płodozmianu,
- głębokie przyoranie resztek pożniwnych,
- umiarkowana obsada roślin,
- dobrze zbilansowane nawożenie azotowe.
Zintegrowana ochrona roślin
W ramach integrowanej ochrony roślin warto stosować strategie łączące praktyki agrotechniczne z chemicznymi zabiegami ochrony. W szczególności poleca się:
- monitorowanie stanu zdrowotnego kłosów w okresie dojrzałości pełnej,
- unikanie opóźnień w zbiorze,
- zastosowanie odpowiednich fungicydów przy pierwszych oznakach infekcji.
Zalecane zabiegi ochronne
W przypadku zagrożenia czernią zbóż zaleca się zabiegi fungicydowe w fazie dojrzałości mlecznej lub woskowej. Przy wyborze środków ochrony warto kierować się rekomendacjami ekspertów oraz aktualnymi zaleceniami PIORiN.
Znajdź więcej informacji na temat fungicydów Innvigo.
Podsumowanie
Czerń zbóż to poważna choroba grzybowa zbóż, która może znacząco wpłynąć na jakość i wartość handlową ziarna. Odpowiednia profilaktyka, integrowane metody ochrony oraz terminowe zabiegi fungicydowe są kluczowe w skutecznym przeciwdziałaniu rozwojowi tej choroby.
