Spis treści
- Charakterystyka choroby
- Cykl życiowy patogenu
- Objawy rdzy wejmutkowo-porzeczkowej
- Czynniki sprzyjające infekcji
- Profilaktyka i metody zapobiegania
- Zwalczanie choroby
- Podsumowanie
Charakterystyka choroby
Rdza wejmutkowo-porzeczkowa to choroba grzybowa wywoływana przez patogen Cronartium ribicola. Jest to groźne schorzenie, które atakuje zarówno sosnę wejmutkę, jak i krzewy porzeczek, powodując znaczne straty w uprawach. Choroba ta ma charakter dwudomowy, co oznacza, że do pełnego cyklu życiowego potrzebuje dwóch różnych żywicieli.
Cykl życiowy patogenu
Grzyb Cronartium ribicola przechodzi złożony cykl rozwojowy, obejmujący kilka etapów infekcji. Zimuje na porzeczkach w formie zarodników przetrwalnikowych, a wiosną infekuje sosny. Na wejmutkach tworzy ecja, z których zarodniki ecjalne przenoszą się na porzeczki. Tam rozwijają się uredinia i telia, a zarodniki telialne infekują ponownie sosny.
Objawy rdzy wejmutkowo-porzeczkowej
Na porzeczkach
Objawy infekcji widoczne są głównie na spodniej stronie liści. Pojawiają się tam pomarańczowożółte plamy, a następnie struktury uredinialne i telialne w postaci ciemnych skupisk. Zainfekowane liście szybko opadają, co osłabia rośliny i obniża plon.
Na sośnie wejmutce
Na igłach widoczne są żółtawe plamy, które z czasem przechodzą w wyrośla ecjalne. Może dochodzić do deformacji pędów, zahamowania wzrostu i obumierania części drzew.
Czynniki sprzyjające infekcji
Do rozwoju rdzy wejmutkowo-porzeczkowej sprzyjają następujące warunki:
- wilgotne i ciepłe warunki atmosferyczne,
- bliskie sąsiedztwo sosny wejmutki i porzeczek,
- zwiększona liczba dni z opadami w okresie wiosennym.
Profilaktyka i metody zapobiegania
Skuteczna profilaktyka opiera się na odpowiednim doborze stanowisk oraz izolowaniu żywicieli. Warto unikać sąsiedztwa sosny wejmutki z porzeczkami w promieniu przynajmniej 300 metrów. Istotne jest także usuwanie opadłych liści i zainfekowanych pędów oraz stosowanie odpornych odmian, jeśli są dostępne.
Zwalczanie choroby
W przypadku wystąpienia infekcji należy zastosować zabiegi ochronne zgodnie z zaleceniami PIORiN. Możliwe jest użycie fungicydów dopuszczonych do stosowania na porzeczki. Opryski należy wykonywać w fazie rozwoju zarodników uredinialnych. W uprawach leśnych stosuje się także metody agrotechniczne oraz eliminację porzeczek w otoczeniu plantacji wejmutki.
Podsumowanie
Rdza wejmutkowo-porzeczkowa stanowi poważne zagrożenie dla zarówno upraw ogrodniczych, jak i leśnych. Jej skuteczna kontrola wymaga znajomości cyklu życiowego patogenu oraz stosowania zintegrowanych metod ochrony. Działania profilaktyczne i terminowa interwencja to klucz do ograniczenia strat i zachowania zdrowotności roślin.
Więcej o ochronie porzeczek można przeczytać na stronie Ochrona sadownictwa.