Spis treści
- Charakterystyka rizoktoniozy ziemniaka
- Objawy rizoktoniozy ziemniaka
- Warunki sprzyjające rozwojowi choroby
- Skutki gospodarcze rizoktoniozy
- Profilaktyka i zapobieganie
- Metody zwalczania rizoktoniozy ziemniaka
- Podsumowanie
Charakterystyka rizoktoniozy ziemniaka
Rizoktonioza ziemniaka to choroba powodowana przez grzyba Rhizoctonia solani. Patogen ten atakuje głównie bulwy i kiełki ziemniaka, powodując poważne straty w plonach oraz jakości handlowej surowca. Choroba jest szczególnie niebezpieczna w uprawach intensywnych i przy niekorzystnych warunkach siedliskowych.
Objawy rizoktoniozy ziemniaka
Najbardziej charakterystyczne objawy rizoktoniozy ziemniaka obejmują:
- ciemne, nekrotyczne plamy na kiełkach i łodygach,
- czarne sklerocja grzyba na powierzchni bulw (tzw. czarna skórka),
- opóźnione i nieregularne wschody,
- deformacje i pękanie bulw,
- zahamowanie wzrostu roślin i obniżona masa bulw.
Warunki sprzyjające rozwojowi choroby
Rizoktonioza ziemniaka rozwija się najintensywniej w warunkach:
- niskiej temperatury gleby (<12°C) podczas sadzenia,
- wysokiej wilgotności i zlewności gleby,
- zbyt głębokiego sadzenia bulw,
- upraw monokulturowych lub po sobie samych,
- słabej jakości sadzeniaków.
Skutki gospodarcze rizoktoniozy
Straty spowodowane przez rizoktoniozę mogą sięgać 20–30% plonu, a w skrajnych przypadkach nawet więcej. Dodatkowo, bulwy porażone przez grzyba są mniej atrakcyjne wizualnie i gorzej się przechowują, co znacznie obniża ich wartość rynkową.
Profilaktyka i zapobieganie
Skuteczna ochrona przed rizoktoniozą ziemniaka rozpoczyna się od działań profilaktycznych:
- stosowanie zdrowych i kwalifikowanych sadzeniaków,
- właściwe zmianowanie (np. po zbożach),
- unikanie uprawy w warunkach nadmiernej wilgotności,
- zachowanie optymalnej gęstości i głębokości sadzenia,
- zbilansowane nawożenie oraz dobra struktura gleby.
Metody zwalczania rizoktoniozy ziemniaka
W przypadku stwierdzenia rizoktoniozy ziemniaka warto rozważyć:
- stosowanie środków ochrony roślin przeznaczonych do zaprawiania sadzeniaków,
- monitoring pola i szybka reakcja na pierwsze objawy,
- właściwe zarządzanie wilgotnością gleby.
Więcej informacji na temat skutecznych rozwiązań można znaleźć na stronie ziemniaka w INNVIGO.
Podsumowanie
Rizoktonioza ziemniaka to poważna choroba grzybowa, która może prowadzić do znacznych strat gospodarczych. Kluczem do skutecznej ochrony jest odpowiednia profilaktyka, zdrowy materiał sadzeniowy oraz świadome stosowanie środków ochrony roślin. Regularna kontrola pola i reagowanie na pierwsze objawy to podstawowe działania ograniczające jej rozwój.
Aktualne zalecenia dotyczące ochrony roślin można sprawdzić na stronie gov.pl.