Spis treści
- Charakterystyka oprzędzików
- Najważniejsze gatunki oprzędzików
- Szkody wyrządzane przez oprzędziki
- Monitoring i diagnostyka
- Metody zwalczania oprzędzików
Charakterystyka oprzędzików
Oprzędziki (z rodziny Curculionidae) to chrząszcze, które należą do grupy szkodników o dużym znaczeniu gospodarczym w uprawach rolniczych. Charakteryzują się wydłużonym ryjkiem i masywnym ciałem. Zarówno postacie dorosłe, jak i larwy mogą wyrządzać znaczne szkody, żyjąc w glebie lub na roślinach.
Najważniejsze gatunki oprzędzików
W polskich warunkach klimatycznych najczęściej występują:
- Oprzędzik truskawkowiec (Otiorhynchus ovatus) – występuje w uprawach truskawek, malin i innych roślin jagodowych.
- Oprzędzik łubinowiec (Otiorhynchus ligustici) – często spotykany w uprawach bobowatych, zwłaszcza łubinu.
- Oprzędzik buraczany (Bothynoderes punctiventris) – jeden z głównych szkodników buraka cukrowego.
Szkody wyrządzane przez oprzędziki
Szkodliwość oprzędzików polega na uszkadzaniu zarówno nadziemnych, jak i podziemnych części roślin. Postacie dorosłe zgryzają brzegi liści, natomiast larwy żyją w glebie, gdzie podgryzają korzenie i szyjki korzeniowe. Efektem żery larw może być większa podatność roślin na choroby oraz spadek plonów.
Monitoring i diagnostyka
Skuteczna ochrona przed oprzędzikami wymaga regularnego monitoringu. Obserwacje należy prowadzić od wiosny do jesieni, zwracając uwagę na charakterystyczne zgryzienia na liściach oraz oznaki osłabienia roślin. Do wykrywania larw w glebie stosuje się wykopy kontrolne w miejscach występowania objawów żery.
Metody zwalczania oprzędzików
Zwalczanie oprzędzików powinno być oparte na zintegrowanej ochronie roślin:
1. Metody agrotechniczne
- płytka uprawa gleby i niszczenie resztek roślinnych,
- płodozmian ograniczający populację szkodnika,
- staranna uprawa mechaniczna między rzędami.
2. Metody biologiczne
- zastosowanie nicieni entomopatogenicznych z rodzaju Steinernema lub Heterorhabditis przeciwko larwom,
- wspieranie populacji naturalnych wrogów, takich jak ptaki i drapieżne owady.
3. Metody chemiczne
W ostateczności możliwe jest stosowanie środków ochrony roślin zgodnych z aktualnym rejestrem MRiRW lub PIORiN. Zabiegi chemiczne powinny być zawsze ściśle dostosowane do terminu występowania i fazy rozwojowej szkodnika.
4. Linki wewnętrzne
Dla skutecznej ochrony w uprawach warto zapoznać się z zaleceniami dla konkretnych gatunków, np.: