Spis treści
- Wprowadzenie do mszycy brzoskwiniowo-ziemniaczanej
- Identyfikacja i morfologia
- Cykl życia i migracje
- Szkodliwość i objawy porażenia
- Rośliny żywicielskie
- Monitoring i progowanie
- Zwalczanie mszycy
- Profilaktyka i działania agrotechniczne
- Podsumowanie
Wprowadzenie do mszycy brzoskwiniowo-ziemniaczanej
Mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana (Myzus persicae) to jeden z najgroźniejszych szkodników upraw rolniczych i ogrodniczych w Polsce. Jest wektorem licznych chorób wirusowych, a jej obecność może prowadzić do poważnych strat w plonie i jakości roślin. Zdolność do szybkiego rozmnażania oraz odporność na wiele środków ochrony roślin czynią ją szczególnie trudnym przeciwnikiem.
Identyfikacja i morfologia
Osobniki mszycy występują w formach uskrzydlonych i bezskrzydłych. Bezskrzydłe są jasnozielone, owalne, długości 1,5–2,5 mm. Formy uskrzydlone posiadają ciemne głowy i tułów oraz charakterystyczne przezroczyste skrzydła. Rozpoznanie mszycy jest możliwe gołym okiem, szczególnie przy masowych nalotach na uprawy.
Cykl życia i migracje
Mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana zimuje w postaci jaj na drzewach brzoskwini. Wiosną wylęgają się fundatrixy, które kolonizują młode pędy. Latem populacja migruje na rośliny zielne – głównie ziemniaki oraz inne uprawy. W ciągu sezonu rozwija kilka–kilkanaście pokoleń, rozmnażając się partenogenetycznie.
Szkodliwość i objawy porażenia
Główne zagrożenie stanowi rola mszycy jako wektora wirusów, takich jak wirus Y ziemniaka (PVY) czy wirus mozaiki buraka. Dodatkowo żerowanie prowadzi do deformacji liści, zahamowania wzrostu i obniżenia jakości plonów. Rośliny stają się lepkie od spadzi, co sprzyja rozwojowi grzybów sadzakowych.
Rośliny żywicielskie
Mszyca atakuje szeroki wachlarz roślin, w tym:
- ziemniaki,
- buraki cukrowe,
- brzoskwinie,
- sałatę, szpinak,
- kapustę i inne rośliny krzyżowe,
- tytoń i pomidory.
Monitoring i progowanie
Monitoring obecności mszycy opiera się na obserwacjach wizualnych oraz zastosowaniu żółtych tablic lepowych. Próg ekonomicznej szkodliwości różni się w zależności od uprawy – np. w ziemniaku to ok. 20 osobników na 100 liści. Regularny nadzór pozwala na wczesne wdrożenie działań ochronnych.
Zwalczanie mszycy
Zwalczanie mszycy brzoskwiniowo-ziemniaczanej wymaga stosowania preparatów selektywnych i rotacji substancji, ze względu na narastającą odporność. Rekomendowane środki należy dobierać zgodnie z aktualnym rejestrem PIORiN. Warto sięgać po produkty systemiczne, które zwalczają także osobniki żerujące od spodu liści.
Więcej o ochronie ziemniaków: ziemniak
Profilaktyka i działania agrotechniczne
W ramach profilaktyki warto stosować:
- usuwanie resztek pożniwnych,
- sadzenie zdrowego, kwalifikowanego materiału,
- utrzymanie równowagi biologicznej i wspieranie entomofagów,
- zabiegi insektycydowe tylko po przekroczeniu progu szkodliwości.
Podsumowanie
Mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana to wielogatunkowy i wysoce szkodliwy agrofag, którego zwalczanie wymaga kompleksowego podejścia. Wczesna diagnostyka, monitoring oraz właściwie dobrane środki ochrony są kluczem do ograniczenia strat w plonach i zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób wirusowych.