Spis treści
- Występowanie i rozpoznawanie
- Cykl życiowy mszycy porzeczkowo-czyściecowej
- Szkody wyrządzane przez mszyce
- Monitoring i prognozowanie zagrożenia
- Metody zwalczania mszycy porzeczkowo-czyściecowej
- Podsumowanie
Występowanie i rozpoznawanie
Mszyca porzeczkowo-czyściecowa (Cryptomyzus ribis) to groźne dla porzeczek szkodniki ssące, pojawiające się głównie w uprawach porzeczki czarnej, czerwonej oraz białej. Ich obecność można zaobserwować na liściach, gdzie tworzy się charakterystyczne pęcherzykowate wybrzuszenie oraz przebarwienia w kolorze czerwonym lub żółtym.
Cykl życiowy mszycy porzeczkowo-czyściecowej
Mszyca porzeczkowo-czyściecowa zimuje w postaci jaja przy pąkach porzeczek. Wiosną z jaj wylęgają się larwy, które szybko zaczynają żerować na młodych liściach. Latem dochodzi do migracji na inne rośliny – czyściec oraz inne pokrewne z rodziny jasnotowatych, gdzie następuje dalszy rozwój pokoleń dzieworodnych. Jesienią mszyce wracają na porzeczki, by złożyć jaja zimowe.
Szkody wyrządzane przez mszyce
Szkodliwość mszycy porzeczkowo-czyściecowej polega głównie na deformacjach liści, spowodowanych przez ssanie soków roślinnych. Prowadzi to do osłabienia fotosyntezy oraz ogólnego pogorszenia kondycji roślin. Dodatkowo mszyce mogą przenosić wirusy roślinne, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób wirusowych w plantacjach.
Monitoring i prognozowanie zagrożenia
Skuteczna ochrona porzeczek przed mszycą porzeczkowo-czyściecową wymaga regularnego monitoringu. Wczesnowiosenne lustracje pąków i młodych liści umożliwiają szybką reakcję chemiczną lub mechaniczną. Obserwacja obecności form uskrzydlonych latem może pomóc w planowaniu zabiegów ochronnych na kolejny sezon.
Metody zwalczania mszycy porzeczkowo-czyściecowej
Agrotechniczne
Wybór odmian mniej podatnych na ataki mszyc oraz odpowiednie nawożenie i podlewanie roślin wzmacniają ich naturalną odporność. Regularne przycinanie pędów poprawia przewiewność krzewów i ogranicza rozwój populacji szkodnika.
Biologiczne
Warto wspierać obecność naturalnych wrogów mszyc, takich jak biedronki, bzygowate czy parazytoidy z rodzaju Aphidius. Stosowanie biopreparatów na bazie entomopatogenicznych grzybów może być skutecznym uzupełnieniem ochrony biologicznej.
Chemiczne
Zabiegi insektycydowe powinny być wykonywane w okresie masowego wylęgu larw, przy zachowaniu zasad integrowanej ochrony roślin. Dobór środka powinien uwzględniać rotację grup chemicznych, aby zminimalizować ryzyko uodpornienia się mszyc.
Podsumowanie
Mszyca porzeczkowo-czyściecowa to poważny problem w uprawie porzeczek. Kluczowe znaczenie ma szybkie rozpoznanie zagrożenia i wdrożenie skutecznych działań prewencyjnych oraz ochronnych. Dobrze zaplanowany monitoring i integrowane podejście do ochrony gwarantują ograniczenie strat i zdrowe plony.
Więcej informacji o skutecznej ochronie krzewów jagodowych można znaleźć w działach uprawowych serwisu ochrona sadownictwa.
Dla aktualnych zaleceń ochrony warto sprawdzać komunikaty PIORiN.