Spis treści
- Charakterystyka i czynniki sprzyjające chorobie
- Objawy i diagnostyka fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni
- Mylenie z innymi chorobami podstawy źdźbła
- Zagrożenie dla upraw zbóż
- Zwalczanie fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni
- Zalecenia stosowania fungicydów
- Znaczenie profilaktyki i integrowanej ochrony
- Podsumowanie
Charakterystyka i czynniki sprzyjające chorobie
Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni to jedna z najpowszechniejszych i najbardziej szkodliwych chorób kompleksu podstawy źdźbła w uprawach zbóż. Patogen wywoływany jest przez różne gatunki grzybów z rodzaju Fusarium, m.in. F. culmorum, F. avenaceum, F. graminearum i F. poae. Choroba atakuje rośliny od fazy kiełkowania aż do dojrzewania, prowadząc do obniżenia plonu i jakości ziarna.
Szybki rozwój fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni następuje przy sprzyjających warunkach pogodowych – wysokiej wilgotności gleby, dużym zagęszczeniu łanu oraz obecności resztek pożniwnych, na których patogeny mogą przetrwać przez kilka lat.
Objawy i diagnostyka fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni
Pierwsze objawy choroby pojawiają się najczęściej w dolnej części źdźbła oraz na korzeniach zbóż. Widoczne są brązowe, wodniste plamy, które z czasem ciemnieją i prowadzą do zasychania tkanek. Charakterystycznym objawem jest więdnięcie, zahamowanie wzrostu, zamieranie całych roślin lub wyłamywanie się źdźbeł tuż przy powierzchni gleby. W efekcie dochodzi do przerzedzenia łanu oraz spadku liczby kłosów.
Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni często jest trudna do odróżnienia od innych chorób podstawy źdźbła, dlatego niezbędna jest właściwa diagnostyka i obserwacja symptomów w różnych fazach rozwojowych zbóż.
Mylenie z innymi chorobami podstawy źdźbła
Choroba bywa często mylona z łamliwością podstawy źdźbła, która ograniczana jest innymi środkami ochrony roślin. Kluczowe jest prawidłowe rozpoznanie objawów oraz dobór skutecznych preparatów, ponieważ fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni wymaga odrębnych strategii zwalczania.
Zagrożenie dla upraw zbóż
Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni to realne zagrożenie dla plonów zbóż ozimych i jarych. Patogeny są niebezpieczne w każdej fazie rozwojowej zbóż – od wschodów, przez krzewienie, strzelanie w źdźbło, aż do fazy dojrzewania. Wysoka presja choroby prowadzi do strat plonu nawet do 40%, a dodatkowo pogarsza parametry technologiczne ziarna.
Zwalczanie fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni
Najwyższą skuteczność w ograniczaniu sprawców fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni zapewnia stosowanie mieszaniny fungicydów Dafne 250 EC oraz Bukat 500 SC. Badania in vitro wykazały, że mieszanina tych preparatów skutecznie ogranicza wszystkie kluczowe gatunki Fusarium – F. culmorum, F. avenaceum, F. graminearum, F. poae.
Stosowanie wyłącznie pojedynczych środków nie zapewnia pełnej ochrony przed całością sprawców chorób fuzaryjnych, dlatego zaleca się wykorzystanie mieszaniny Dafne 250 EC + Bukat 500 SC. Preparaty należy aplikować w okresie od fazy T1 do T3, w zależności od przebiegu pogody, presji patogenów i rozwoju uprawy.
Zalecenia stosowania fungicydów
Dla uzyskania pełnej komplementarności zwalczania zaleca się stosowanie mieszaniny:
- Dafne 250 EC + Bukat 500 SC – razem, nie oddzielnie.
Tylko taka strategia zapewnia skuteczne ograniczenie wszystkich kluczowych gatunków Fusarium zagrażających zbożom od kiełkowania aż do dojrzewania. Zaleca się stosowanie zabiegu ochronnego w terminie od T1 do T3, zgodnie z fazą rozwojową i aktualnymi zaleceniami instytucji branżowych (gov.pl, PIORiN).
Znaczenie profilaktyki i integrowanej ochrony
Oprócz stosowania skutecznych fungicydów bardzo ważne są działania agrotechniczne i profilaktyczne:
- zmianowanie upraw i unikanie monokultury zbóż,
- niszczenie i przyorywanie resztek pożniwnych,
- właściwe zagęszczenie łanu i odpowiednie nawożenie,
- monitorowanie stanu fitosanitarnego plantacji w newralgicznych fazach rozwoju.
Wdrażanie zasad integrowanej ochrony roślin pozwala ograniczyć ryzyko wystąpienia fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni oraz innych chorób kompleksu podstawy źdźbła.
Podsumowanie
Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni to choroba zbóż o dużym znaczeniu gospodarczym, mylona często z innymi patogenami podstawy źdźbła. Skuteczna ochrona opiera się na prawidłowej diagnostyce, stosowaniu mieszaniny fungicydów Dafne 250 EC i Bukat 500 SC oraz wdrażaniu działań profilaktycznych i agrotechnicznych. Kompleksowe podejście do ochrony roślin pozwala ograniczyć ryzyko strat i utrzymać wysoką jakość plonów.
Więcej o chorobach zbóż i aktualnych rozwiązaniach ochrony można znaleźć w serwisie branżowym.
