Spis treści
- Charakterystyka rdzy źdźbłowej
- Czynniki sprzyjające występowaniu choroby
- Objawy porażenia
- Straty w plonie i skutki dla upraw
- Profilaktyka i metody ograniczania
- Zwalczanie rdzy źdźbłowej
- Podsumowanie
Charakterystyka rdzy źdźbłowej
Rdza źdźbłowa zbóż i traw to jedna z najgroźniejszych chorób grzybowych atakujących rośliny jednoliścienne. Wywoływana jest przez grzyby z rodzaju Puccinia. Patogeny te rozwijają się w łodygach, liściach i kłosach, prowadząc do znacznych strat plonów.
Czynniki sprzyjające występowaniu choroby
Rozwojowi rdzy źdźbłowej sprzyjają przede wszystkim:
- wysoka wilgotność powietrza (powyżej 90%),
- umiarkowane temperatury (15–22°C),
- gęsty siew i nadmierne nawożenie azotem,
- monokultury zbóż oraz brak zmianowania.
Objawy porażenia
Pierwsze symptomy choroby pojawiają się w postaci:
- drobnych, podłużnych, rdzawych urediniów na łodygach i liściach,
- przebarwień i zasychania liści,
- zakłócenia procesów asymilacyjnych,
- większej podatności na wyleganie roślin.
Objawy rdzy źdźbłowej są podobne do rdzy brunatnej pszenicy, ale występują na całej łodydze.
Straty w plonie i skutki dla upraw
Wysoka presja patogenu może obniżyć plon zbóż o 20–40%. Choroba zmniejsza masę tysiąca ziaren, wpływa negatywnie na jakość surowca i obniża odporność na inne choroby takie jak mączniak prawdziwy zbóż i traw.
Profilaktyka i metody ograniczania
Aby ograniczyć rozwój rdzy źdźbłowej, warto stosować:
- zmianowanie z roślinami nienależącymi do traw,
- odmiany o podwyższonej odporności na rdzę,
- umiarkowane nawożenie azotowe,
- odpowiedni płodozmian oraz optymalne zagęszczenie roślin.
Zwalczanie rdzy źdźbłowej
W przypadku wysokiego zagrożenia chorobą, należy sięgnąć po fungicydy o potwierdzonej skuteczności. Zaleca się:
- monitorowanie upraw od fazy strzelania w łodygę,
- zabieg w momencie pojawienia się pierwszych urediniów,
- rotację substancji aktywnych w celu ograniczenia odporności patogena.
Rekomendowane środki ochrony roślin można znaleźć w aktualnym rejestrze MRiRW.
Podsumowanie
Rdza źdźbłowa zbóż i traw to choroba wymagająca systematycznego monitoringu i skutecznych działań profilaktycznych. Odpowiednia agrotechnika i szybka reakcja na pierwsze objawy są kluczem do ochrony plonu.