Gorczyca polna (Sinapis arvensis) to pospolity chwast segetalny, który często pojawia się w uprawach rolniczych, szczególnie w zbożach, rzepaku, kukurydzy oraz roślinach okopowych. Jest rośliną jednoroczną z rodziny kapustowatych (Brassicaceae), która intensywnie konkuruje z roślinami uprawnymi o światło, wodę i składniki pokarmowe, prowadząc do spadku plonów.
Jak rozpoznać gorczycę polną?
Gorczyca polna charakteryzuje się wyprostowaną, rozgałęzioną łodygą, osiągającą wysokość od 30 do 80 cm. Liście dolne są ogonkowe, pierzastodzielne, natomiast górne – siedzące, lancetowate. Kwiaty są żółte, czteropłatkowe, zebrane w luźne grona na szczytach łodyg. Owocem jest łuszczyna zawierająca niewielkie, kuliste nasiona, które długo zachowują zdolność kiełkowania w glebie.
W jakich uprawach występuje?
Gorczyca polna najczęściej pojawia się w uprawach:
- zbóż ozimych i jarych,
- rzepaku ozimego i jarego,
- kukurydzy,
- buraka cukrowego,
- ziemniaka,
- warzyw.
Najbardziej problematyczna jest w rzepaku, gdzie szybko się rozprzestrzenia i konkuruje z rośliną uprawną.
Kiedy rośnie i jak się rozmnaża?
Gorczyca polna kiełkuje wczesną wiosną, jednak może także wschodzić jesienią. Kwitnienie rozpoczyna się w maju i trwa do września. Roślina ta produkuje duże ilości nasion, które mogą przetrwać w glebie nawet kilkanaście lat, zachowując zdolność do kiełkowania. To sprawia, że jej zwalczanie jest utrudnione.
Skuteczne metody zwalczania
Metody agrotechniczne
Ważnym elementem zwalczania gorczycy polnej jest profilaktyka oraz odpowiednie praktyki rolnicze, takie jak:
- stosowanie płodozmianu – unikanie monokultury rzepaku i zbóż,
- dokładne niszczenie resztek pożniwnych,
- mechaniczne odchwaszczanie przed siewem i w początkowych fazach wzrostu roślin uprawnych,
- opóźnianie siewu roślin jarych, co ogranicza liczebność chwastów.
Zwalczanie chemiczne – skuteczne substancje czynne
W przypadku silnego zachwaszczenia konieczne jest zastosowanie herbicydów selektywnych. Skuteczne substancje czynne w walce z gorczycą polną to:
- Metazachlor – stosowany w rzepaku ozimym, działa doglebowo, hamując kiełkowanie chwastów.
- Diflufenikan – skuteczny w zwalczaniu gorczycy polnej w zbożach, działa długo, ograniczając wschody chwastów.
- Chlopyralid – stosowany głównie w burakach cukrowych, skutecznie zwalcza rośliny dwuliścienne, w tym gorczycę polną.
- Fluroksypyr – skuteczny w zbożach i kukurydzy, niszczy chwasty dwuliścienne po wschodach.
- Florasulam – skuteczny w zwalczaniu chwastów dwuliściennych w zbożach, stosowany nalistnie.
- Jodosulfuron metylosodowy – działa systemicznie w zbożach ozimych i jarych, skuteczny przeciwko gorczycy polnej.
- Tribenuron metylowy – selektywny herbicyd stosowany w zbożach, dobrze zwalcza gorczycę polną.
- Mezosulfuron metylowy – skuteczny w uprawach zbóż, niszczy chwasty dwuliścienne, w tym gorczycę.
- Cyprosulfamid – stosowany jako safener w połączeniu z innymi herbicydami, wspomaga skuteczność zwalczania chwastów.
- Izoksaflutol – bardzo skuteczny w zwalczaniu chwastów w kukurydzy, działa doglebowo i nalistnie.
Kiedy najlepiej zwalczać gorczycę polną?
Optymalny czas na zwalczanie gorczycy polnej to:
- Jesień – w przypadku upraw ozimych, stosowanie herbicydów doglebowych pozwala ograniczyć wschody chwastów.
- Wiosna – w fazie wczesnego wzrostu chwastów, kiedy są one najbardziej podatne na substancje czynne.
- Przed wschodami roślin uprawnych – stosowanie herbicydów doglebowych skutecznie ogranicza populację chwastów.
Podsumowanie
Gorczyca polna to uciążliwy chwast, który może znacznie obniżyć plony w wielu uprawach. Skuteczne zwalczanie wymaga kompleksowego podejścia – zarówno metod agrotechnicznych, jak i chemicznych. Regularne monitorowanie pól, stosowanie odpowiedniego płodozmianu oraz precyzyjne dobranie herbicydów pozwala ograniczyć występowanie tego chwastu i utrzymać wysoką jakość plonów.
