Spis treści
- Występowanie i biologia
- Szkodliwość i objawy żerowania
- Monitoring i prognozowanie pojawu
- Zwalczanie bielinka kapustnika
- Działania profilaktyczne i agrotechniczne
Występowanie i biologia
Bielinek kapustnik (Pieris brassicae) to motyl z rodziny bielinkowatych, powszechnie występujący w Europie, w tym na terenie całej Polski. Jest to jeden z najczęściej spotykanych szkodników roślin kapustnych. Dorosłe osobniki są białe z czarnymi plamami, a ich rozpiętość skrzydeł sięga nawet 60 mm. Główną aktywność wykazują w cieplejszych miesiącach roku, najczęściej od maja do września.
Samice składają jaja w złożach po kilkadziesiąt sztuk na spodniej stronie liści. Z jaj wylęgają się żarłoczne gąsienice, które żery aktywnie na liściach kapusty i innych warzyw krzyżowych.
Szkodliwość i objawy żerowania
Największą szkodliwość wykazują larwy bielinka. Gąsienice wkrótce po wylęgu zaczynają intensywne żerowanie, zjadając tkankę liściową i pozostawiając jedynie nerwy główne. Uszkodzenia są łatwe do rozpoznania ze względu na duże ubytki blaszki liściowej i obecność ciemnozielonych odchodów. W przypadku masowego występowania możliwa jest utrata całych rządów roślin.
Bielinek atakuje głównie kapustę głowiastą, kalafior, brokuł oraz rzepę. Z uwagi na łatwą adaptację i szybki cykl rozwojowy, może pojawić się w kilku pokoleniach w sezonie.
Monitoring i prognozowanie pojawu
W celu skutecznej ochrony konieczne jest regularne monitorowanie upraw. Obserwacje powinny zaczynać się od połowy maja i obejmować zarówno obecność dorosłych osobników, jak i złożonych jaj. W praktyce stosuje się pułapki feromonowe oraz przeglądy liści na obecność złożonych jaj i żarłocznych larw.
W przypadku upraw wielkopowierzchniowych warto rozważyć współpracę z doradcą rolniczym oraz konsultację z lokalnym oddziałem PIORiN (Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa).
Zwalczanie bielinka kapustnika
W walce z bielinkiem kapustnikiem stosuje się metody biologiczne, mechaniczne oraz chemiczne. Spośród metod ekologicznych skuteczne okazuje się usuwanie i niszczenie jaj oraz larw z liści. Naturalnymi wrogami bielinka są parazytoidy z rodziny gąsienicznikowatych i bzygowate, które warto wspierać, zapewniając odpowiednie siedliska.
W przypadku znacznego nasilenia warto sięgnąć po preparaty dopuszczone do stosowania w uprawach warzywnych. Zawsze należy kierować się aktualnym programem ochrony kapusty oraz etykietą stosowanego środka.
Działania profilaktyczne i agrotechniczne
W celu ograniczenia występowania bielinka kapustnika rekomenduje się:
- stosowanie płodozmianu,
- unikanie sąsiedztwa kapustnych na polach i w ogrodach,
- uprawę odmian mniej podatnych,
- utrzymywanie czystości plantacji poprzez usuwanie resztek pożniwnych,
- zabiegi agrotechniczne ograniczające rozwój populacji – np. głębokie orki pożniwne.
Wysoka świadomość zagrożeń i łączenie wielu strategii zwalczania daje najlepsze efekty w długofalowej ochronie upraw.