Spis treści
- Występowanie i znaczenie chowacza podobnika
- Cykl życiowy chowacza podobnika
- Szkody wyrządzane przez chowacza podobnika
- Monitoring i progowanie ekonomiczne
- Metody zwalczania chowacza podobnika
- Podsumowanie
Występowanie i znaczenie chowacza podobnika
Chowacz podobnik (Ceutorhynchus assimilis) to jeden z kluczowych szkodników upraw rzepaku ozimego i jarego w Polsce. Jego obecność może prowadzić do znacznych strat plonów, zwłaszcza w rejonach o łagodnym klimacie i wysokim udziale upraw krzyżowych.
Cykl życiowy chowacza podobnika
Chowacz podobnik to chrzaszcz jednoroćny, zimujący w postaci dorosłej w ścierniskach, zaroślach i miedzach. Wiosną, gdy temperatura gleby przekracza 10°C, chrzaszcze przemieszczają się do plantacji rzepaku. Po żywieniu uzupełniającym samice składają jaja do rozwijających się łuszczyn. Larwy żywią się nasionami, a ich żywotność trwa ok. 3 tygodni. W glebie następuje przepoczwarczenie, a nowe pokolenie chrząszczy opuszcza glebę w okresie lata.
Szkody wyrządzane przez chowacza podobnika
Główne straty wynikają z żery larw w łuszczynach rzepaku. Uszkodzone łuszczyny są bardziej podatne na pękanie, co prowadzi do osypywania się nasion. Dodatkowo żerynów larw mogą być wtórnie infekowane przez grzyby chorobotwórcze, takie jak Alternaria spp., pogłębiając straty plonu.
Monitoring i progowanie ekonomiczne
Skuteczna ochrona przed chowaczem podobnikiem wymaga systematycznego monitoringu. W tym celu stosuje się:
- obserwację łuszczyn pod kątem obecności nakłuć lub jaj,
- kontrolę obecności chrząszczy na plantacji,
- lustrację na obecność larw w łuszczynach.
Próg ekonomicznej szkodliwości określa się na poziomie ok. 1 chrzaszcza na roślinę lub 20% zainfekowanych łuszczyn.
Metody zwalczania chowacza podobnika
Ochrona plantacji rzepaku przed chowaczem podobnikiem opiera się na:
1. Zabiegach chemicznych
W praktyce stosuje się insektycydy kontaktowe i żłobowe. Zabieg wykonuje się w momencie nalotu chrząszczy na plantację lub tuż przed składaniem jaj do łuszczyn.
2. Strategii integrowanej ochrony roślin
Zaleca się unikanie upraw następczych rzepaku na tym samym stanowisku, zniszczenie samosiewów oraz stosowanie płodozmianu. Przykład praktycznego zastosowania strategii można znaleźć w artykule: Zwalczanie szkodników w rzepaku wiosną.
3. Ochronie biologicznej
W badaniach rozważa się stosowanie entomofagów naturalnych, takich jak pasożytnicze błonkówki z rodziny Braconidae. Potencjał ich zastosowania jest przedmiotem dalszych analiz naukowych (PIORiN).
Podsumowanie
Chowacz podobnik to groźny szkodnik upraw rzepaku, którego obecność może znacznie wpłynąć na jakość i wysokość plonu. Kluczowe znaczenie ma monitoring oraz terminowa reakcja chemiczna w momencie pojawienia się chrząszczy. Połączenie metod chemicznych, agrotechnicznych oraz biologicznych stanowi podstawę skutecznej i zrównoważone j ochrony przed tym szkodnikiem.