Spis treści
- Charakterystyka chwościka buraka
- Objawy porażenia buraka cukrowego
- Warunki sprzyjające rozwojowi choroby
- Straty plonu i znaczenie gospodarcze
- Profilaktyka i zapobieganie
- Zwalczanie chwościka buraka
Charakterystyka chwościka buraka
Chwościk buraka to jedna z najgroźniejszych chorób grzybowych atakujących buraki cukrowe w Polsce. Patogen odpowiedzialny za wywołanie tej choroby to Cercospora beticola, który infekuje liście roślin, powodując obniżenie ich powierzchni asymilacyjnej oraz znaczne spadki plonu korzeni i zawartości cukru.
Objawy porażenia buraka cukrowego
Chwościk buraka objawia się w postaci drobnych, okrągłych plamek o średnicy 2–5 mm z jasnoszarym środkiem i czerwono-brązową obwódką. Plamy te pojawiają się początkowo na najstarszych liściach. W miarę rozwoju choroby liście zamierają i roślina wytwarza nowe, co osłabia jej kondycję.
Warunki sprzyjające rozwojowi choroby
Rozwojowi chwościka buraka sprzyja ciepła i wilgotna pogoda. Największe ryzyko infekcji występuje przy temperaturach 25–30°C i wysokiej wilgotności powietrza powyżej 90%. Długotrwałe zwilżenie liści w wyniku rosy lub deszczu wspomaga kiełkowanie zarodników i penetrację tkanek roślinnych.
Straty plonu i znaczenie gospodarcze
Choroba może powodować spadki plonu sięgające nawet 30–50%, a przy silnym porażeniu również obniżkę zawartości cukru w korzeniach. Wysokie straty ekonomiczne wynikają zarówno z mniejszej masy korzeni, jak i niższej jakości technologicznej surowca.
Profilaktyka i zapobieganie
Najskuteczniejsze działania zapobiegawcze obejmują:
- stosowanie zdrowego materiału siewnego,
- odpowiedni płodozmian (unikać uprawy buraka po sobie lub po innych roślinach korzeniowych),
- utrzymanie optymalnej gęstości siewu i unikanie nadmiernego zagęszczenia łanu,
- monitorowanie warunków pogodowych sprzyjających infekcji.
Zwalczanie chwościka buraka
Skuteczna ochrona chemiczna polega na stosowaniu fungicydów, szczególnie w fazie zamykania rzędów oraz po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. Zabiegi należy powtarzać co 2–3 tygodnie, szczególnie w warunkach sprzyjających infekcji. Zaleca się rotację środków ochrony o różnym mechanizmie działania w celu opóźnienia powstawania odporności.
Dobrą praktyką jest również zintegrowana ochrona buraka cukrowego, obejmująca połączenie metod agrotechnicznych i chemicznych, wsparta systemami monitorowania patogenów.
Dodatkowe informacje na temat ochrony buraka cukrowego można znaleźć na stronie INNVIGO.
Więcej o chorobach w uprawach: Innvigo – choroby
Informacje naukowe: PIORiN
