Spis treści
- Objawy rynchosporiozy zbóż
- Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
- Diagnostyka i identyfikacja
- Zwalczanie rynchosporiozy
- Profilaktyka i dobre praktyki
Objawy rynchosporiozy zbóż
Rynchosporioza zbóż to choroba grzybowa atakująca głównie jęczmień, powodowana przez patogen Rhynchosporium secalis. Pierwsze objawy pojawiają się w postaci wydłużonych, szarawych plam na liściach, które stopniowo brunatnieją i zasychają. Charakterystyczne są ostre, ciemne brzegi zmian oraz ich nieregularny kształt.
Choroba prowadzi do osłabienia fotosyntezy, co skutkuje spadkiem plonowania. W warunkach silnego porażenia może dojść do przedwczesnego zamierania liści i ograniczenia rozwoju kłosa.
Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
Rynchosporioza rozwija się intensywnie w środowisku o wysokiej wilgotności i umiarkowanej temperaturze (12–18°C). Szczególnie narażone są pola o dużej gęstości siewu oraz miejsca o słabej cyrkulacji powietrza. Częste opady i zaleganie wody na liściach sprzyjają infekcji. Patogen rozprzestrzenia się poprzez krople deszczu i narzędzia uprawowe.
Diagnostyka i identyfikacja
Rozpoznanie choroby opiera się na obserwacji typowych objawów na liściach oraz analizie mikroskopowej fragmentów tkanek. Dla potwierdzenia obecności patogenu można wykorzystać testy serologiczne lub molekularne. Warto skonsultować się z doradcą rolnym lub laboratorium diagnostycznym.
Zwalczanie rynchosporiozy
Najskuteczniejszą metodą ochrony przed rynchosporiozą jest stosowanie fungicydów o działaniu systemicznym i kontaktowym. Zabiegi ochronne powinny być wykonane profilaktycznie lub natychmiast po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Zaleca się rotację substancji aktywnych, aby zapobiec uodpornieniu patogenu.
Warto stosować technologie ochrony zbóż ozimych, takie jak fungicydy dla zbóż ozimych lub fungicydy dla zbóż jarych w zależności od typu uprawy.
Profilaktyka i dobre praktyki
W zapobieganiu rynchosporiozie zbóż kluczowe znaczenie ma:
- stosowanie zmianowania,
- wybór odpornych odmian,
- unikanie nadmiernego nawożenia azotem,
- przestrzeganie optymalnych terminów siewu,
- utrzymywanie właściwej struktury łanu,
- niewprowadzanie resztek roślinnych do gleby bez ich uprzedniego rozkładu.
Wskazane jest także monitorowanie plantacji w okresach podwyższonego ryzyka oraz korzystanie z sygnalizacji chorób udostępnianych przez instytucje takie jak PIORiN.
Rynchosporioza zbóż jest groźną chorobą o dużym znaczeniu gospodarczym. Skuteczna ochrona wymaga kompleksowego podejścia, łączącego dobre praktyki agrotechniczne, monitoring i celowane zabiegi fungicydowe.
