Skrzypionka zbożowa – charakterystyka, objawy żery i metody zwalczania
Spis treści
- Występowanie i znaczenie gospodarcze
- Morfologia i biologia skrzypionki zbożowej
- Objawy żery na roślinach
- Monitorowanie i prognozowanie występowania
- Metody zwalczania
- Zalecenia praktyczne
Występowanie i znaczenie gospodarcze
Skrzypionka zbożowa (Oulema melanopus) to jeden z ważniejszych szkodników zbóż ozimych i jarych, występujący powszechnie na terenie Polski. Szkodnik ten atakuje głównie pszenicę, pszenżyto, jęczmień, żyto oraz owies, powodując istotne straty plonu.
Morfologia i biologia skrzypionki zbożowej
Chrząszcz dorosły ma ciało długości 4–5 mm, o metalicznym niebieskim pokrywie i czerwonym przedpleczu. Larwy mają ciało łukowato wygięte, koloru żółtawego, pokryte ciemnym śluzem.
Zimują osobniki dorosłe w ścierniskach i resztkach roślinnych. Wiosną opuszczają miejsca zimowania i przystępują do żery. Jedno pokolenie rozwija się rocznie.
Objawy żery na roślinach
Szkodliwe działanie skrzypionki zbożowej polega na uszkadzaniu liści, zwłaszcza flagowych. Chrząszcze i larwy wygryzają miękisz, tworząc podłużne pręgi między nerwami. W wyniku uszkodzeń zmniejsza się powierzchnia asymilacyjna liści, co obniża zdolność fotosyntezy i wpływa na spadek plonu.
Monitorowanie i prognozowanie występowania
Obserwację szkodnika należy prowadzić od momentu ruszenia wegetacji zbóż. Zaleca się lustracje co kilka dni, liczenie osobników na 1 m² lub analizę uszkodzeń liści. Progi ekonomicznej szkodliwości wahają się od 1 do 2 larw na jednej roślinie lub uszkodzeń przekraczających 10% powierzchni liścia flagowego.
Metody zwalczania
Zabiegi agrotechniczne
Poprawne zmianowanie oraz niszczenie resztek pożniwnych i ściernisk ograniczają zimowanie chrząszczy. Wczesne odmiany zbóż często wymykają się aktywności szkodnika.
Zwalczanie chemiczne
W przypadku przekroczenia progu szkodliwości możliwe jest zastosowanie środków ochrony roślin z grupy insektycydów. Aktualne informacje o zarejestrowanych preparatach należy sprawdzać w bazie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Możliwości biologiczne
Obecnie prowadzi się badania nad wykorzystaniem entomofagów i grzybów owadobójczych jako naturalnych regulatorów liczebności skrzypionki zbożowej, jednak praktyczne zastosowanie pozostaje ograniczone.
Zalecenia praktyczne
Regularne lustracje, profilaktyka agrotechniczna oraz punktowe stosowanie środków chemicznych są kluczowe dla skutecznej ochrony zbóż przed skrzypionką zbożową. Warto śledzić aktualne komunikaty doradcze oraz korzystać z pomocy specjalistów.
Dodatkowe informacje znajdują się w dziale ochrona zbóż ozimych.
Produkty powiązane
