Skrzypionki

Skrzypionki – groźne szkodniki upraw zbóż

Skrzypionki to grupa chrząszczy z rodziny stonkowatych, które stanowią poważne zagrożenie dla upraw zbóż. Do najważniejszych gatunków należą skrzypionka zbożowa i skrzypionka błękitek. Dorosłe osobniki osiągają długość od 5 do 7 mm i wyróżniają się metalicznym połyskiem pancerza – w zależności od gatunku może być on niebieskawy, zielonkawy lub czarny. Charakterystyczne są także czerwone lub pomarańczowe odnóża. Skrzypionki uszkadzają rośliny zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym.

Objawy żerowania skrzypionek

Objawami żerowania skrzypionek w uprawach zbóż są:

charakterystyczne „okienkowanie” liści – uszkadzanie tkanki miękiszowej między nerwami,
żółknięcie i zasychanie liści,
spadek powierzchni asymilacyjnej,
ogólne osłabienie roślin i zmniejszenie plonów.

Zarówno larwy, jak i dorosłe chrząszcze żerują na liściach, wygryzając duże powierzchnie, co prowadzi do ograniczenia procesu fotosyntezy.

W jakich uprawach występują skrzypionki?

Skrzypionki najczęściej atakują:

pszenicę ozimą,
jęczmień jary,
żyto,
owies,
pszenżyto.

Największe nasilenie żerowania skrzypionek przypada na późną wiosnę i początek lata, w okresie intensywnego wzrostu roślin.

Dlaczego skrzypionki są groźne?

Skrzypionki powodują poważne straty poprzez:

obniżenie zdolności fotosyntezy,
spowolnienie wzrostu i dojrzewania zbóż,
zmniejszenie plonów ziarna,
obniżenie jakości zbiorów.

Brak szybkiej reakcji na żerowanie skrzypionek może prowadzić do znaczących strat w plonach, zwłaszcza w przypadku intensywnego ataku w okresie formowania kłosów.

Jak skutecznie zwalczać skrzypionki?

Profilaktyka i monitoring plantacji

W celu ograniczenia presji skrzypionek zaleca się:

regularne monitorowanie upraw od momentu strzelania zbóż w źdźbło,
utrzymywanie dobrej kondycji roślin poprzez prawidłowe nawożenie,
wczesne reagowanie na pierwsze objawy żerowania.

Zabiegi chemiczne

W przypadku stwierdzenia obecności skrzypionek na plantacji konieczne jest zastosowanie insektycydów. Opryski należy wykonać w momencie pojawienia się większej liczby chrząszczy lub larw na liściach, zanim dojdzie do poważniejszych uszkodzeń.

Optymalny termin wykonania zabiegów ochronnych

Zabiegi ochronne najlepiej wykonywać od momentu wykrycia pierwszych oznak żerowania do fazy wykształcania się kłosów. Kluczowe jest, aby interwencja nastąpiła odpowiednio wcześnie, zanim straty w powierzchni asymilacyjnej staną się zbyt duże.

Podsumowanie

Skrzypionki to groźne szkodniki zbóż, które mogą prowadzić do poważnych strat w plonach, jeśli ich obecność nie zostanie szybko wykryta i zwalczona. Skuteczna ochrona upraw wymaga regularnego monitorowania plantacji oraz szybkiej reakcji w przypadku stwierdzenia pierwszych objawów żerowania. Właściwe działania ochronne pozwalają zachować wysoką jakość i ilość plonów.