Spis treści
- Charakterystyka rdzy brunatnej
- Warunki sprzyjające rozwojowi rdzy brunatnej
- Objawy rdzy brunatnej
- Wpływ rdzy brunatnej na plonowanie
- Metody zwalczania rdzy brunatnej
- Działania profilaktyczne
Charakterystyka rdzy brunatnej
Rdza brunatna to grzybowa choroba liści wywoływana przez Puccinia recondita, szczególnie groźna dla upraw pszenicy. Choroba rozprzestrzenia się głównie poprzez zarodniki konidialne przenoszone przez wiatr. Może powodować znaczne obniżenie jakości i ilości plonu, jeśli nie zostanie wcześnie wykryta i zwalczona.
Warunki sprzyjające rozwojowi rdzy brunatnej
Do intensywnego rozwoju rdzy brunatnej dochodzi w warunkach umiarkowanej temperatury (15–22°C) oraz wysokiej wilgotności powietrza. Ciepłe, wilgotne noce i obecność rosy znacznie sprzyjają infekcjom. Gęste zasiewy oraz brak płodozmianu to czynniki dodatkowo wspomagające rozwój choroby.
Objawy rdzy brunatnej
Objawy rdzy brunatnej widoczne są głównie na liściach w postaci drobnych, podłużnych, rdzawych pustuli. W miarę postępowania infekcji pustule mogą zlewać się, obejmując całą powierzchnię blaszki liściowej. Choroba może prowadzić do przedwczesnego zamierania liści i ograniczenia fotosyntezy.
Wpływ rdzy brunatnej na plonowanie
Straty w plonach spowodowane przez rdzę brunatną mogą sięgać nawet 40% w przypadku silnego porażenia. Obniżona aktywność fotosyntetyczna skutkuje mniejszym zawiązywaniem ziaren, niższą masą tysiąca ziaren oraz pogorszeniem jakości technologicznej ziarna.
Metody zwalczania rdzy brunatnej
Skuteczne zwalczanie rdzy brunatnej opiera się na zintegrowanym podejściu, łączącym zabiegi agrotechniczne i chemiczne. W ochronie fungicydowej stosuje się preparaty dostosowane do fazy rozwojowej zboża oraz warunków pogodowych. Więcej informacji o skutecznych strategiach ochrony można znaleźć na stronie ochrona zbóż ozimych.
Preparaty fungicydowe
Zaleca się stosowanie fungicydów w fazie strzelania w łodygę oraz w fazie liścia flagowego. Wybór preparatu powinien być uzależniony od progu ekonomicznej szkodliwości oraz presji infekcyjnej.
Działania profilaktyczne
- Stosowanie odpowiedniego płodozmianu.
- Dobór odpornych odmian pszenicy.
- Unikanie nadmiernego nawożenia azotem.
- Monitorowanie plantacji i prognozowania infekcji.
Więcej informacji o chorobach zbóż znajduje się w sekcji rdza brunatna pszenicy oraz rdza brunatna żyta.
Aktualne informacje o występowaniu chorób i zalecenia ochrony można znaleźć również na stronie PIORiN.
