Spis treści
- Charakterystyka przytulii czepnej
- Biologia i rozwój
- Szkodliwość w uprawach
- Rozpoznanie i cechy morfologiczne
- Metody zwalczania
- Działania profilaktyczne
Charakterystyka przytulii czepnej
Przytulia czepna (Galium aparine) to jednoroczny chwast z rodziny marzanowatych, występujący pospolicie na terenie całej Polski. Wyróżnia się zdolnością do czepiania się innych roślin oraz powierzchni za pomocą haczykowatych włosków, co umożliwia jej wspinaczkę i ekspansję w uprawach.
Biologia i rozwój
Gatunek ten kiełkuje wczesną wiosną, a jego rozwój przebiega bardzo dynamicznie. Przytulia czepna rozmnaża się wyłącznie generatywnie, przez nasiona, które mogą przetrwać w glebie przez kilka lat. Wysoka konkurencyjność o światło i składniki odżywcze powoduje jej intensywne rozprzestrzenianie się, szczególnie w zbożach ozimych.
Szkodliwość w uprawach
Obecność przytulii czepnej w uprawach roślin rolniczych, zwłaszcza zbóż, prowadzi do wielu negatywnych skutków. Chwast ten powoduje:
- spadek plonów poprzez konkurowanie o wodę i składniki odżywcze,
- utrudnienia w zbiorach z powodu splątywania się z roślinami uprawnymi,
- pogorszenie jakości ziarna,
- wzrost wilgotności mikroklimatu łanu, co sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.
Rozpoznanie i cechy morfologiczne
Przytulia czepna rozpoznawalna jest po wiotkich, czworograniastych łodygach, pokrytych haczykowatymi włoskami. Liście są wąskie, lancetowate, ułożone okółkowo po 6–8 w jednym okółku. Kwiaty drobne, białe, zebrane w wierzchotkowate kwiatostany. Owocem jest rozłupnia pokryta haczykami, ułatwiającymi rozprzestrzenianie się przez zwierzęta.
Metody zwalczania
Zwalczanie przytulii czepnej wymaga działań zintegrowanych. Stosuje się metody:
Chemiczne
Skuteczne są zabiegi herbicydowe wykonywane jesienią lub wczesną wiosną. Więcej informacji o produktach znajduje się na stronie innvigo.com – HERBICYDY.
Mechaniczne
Regularne podorywki i uprawki przedsiewne pomagają ograniczyć występowanie tego chwastu. Wysoka efektywność narzędzi takich jak brony chwastowniki oraz agregaty uprawowe.
Agrotechniczne
Zmianowanie oraz terminowe siewy zbóż ozimych zmniejszają presję przytulii. Warto także unikać zbyt gęstego siewu, co ogranicza warunki dla jej rozwoju.
Działania profilaktyczne
Do najważniejszych zabiegów ograniczających ekspansję przytulii czepnej należą:
- czyszczenie maszyn po pracach na polach zainfekowanych,
- stosowanie kwalifikowanego, wolnego od zanieczyszczeń materiału siewnego,
- monitoring stanowisk pod kątem wczesnego wykrywania,
- utrzymywanie struktury gleby poprzez odpowiednie nawożenie i wapnowanie.
Dalsze informacje można uzyskać na stronach instytucji takich jak PIORiN czy Ministerstwo Rolnictwa.
