Samosiewy rzepaku – zagrożenie dla upraw i skuteczne metody zwalczania
Samosiewy rzepaku to częsty problem w uprawach zbóż, kukurydzy oraz buraków cukrowych. Niezebrane nasiona rzepaku, które pozostały w glebie po zbiorach, kiełkują w kolejnych sezonach, stanowiąc konkurencję dla roślin uprawnych. Ich nadmierny rozwój może prowadzić do spadku plonów oraz utrudniać prawidłowy rozwój uprawy następczej.
Jak rozpoznać samosiewy rzepaku?
Samosiewy rzepaku pojawiają się już kilka tygodni po żniwach, kiełkując z resztek nasion pozostawionych w glebie. Rośliny te są łatwo rozpoznawalne dzięki charakterystycznym liścieniom oraz pierzastodzielnym liściom w fazie wegetatywnej. W sprzyjających warunkach mogą szybko rozwinąć się w gęstą roślinność, utrudniając wzrost roślin uprawnych.
Dlaczego samosiewy rzepaku są problemem?
Obecność samosiewów rzepaku w uprawach zbóż, buraków czy kukurydzy niesie ze sobą kilka zagrożeń:
- Konkurencja o składniki odżywcze – samosiewy rzepaku zużywają wodę i składniki pokarmowe, ograniczając ich dostępność dla roślin uprawnych.
- Utrudnienie ochrony herbicydowej – mogą zmieniać skład gatunkowy chwastów w uprawie.
- Przenoszenie chorób i szkodników – mogą stanowić rezerwuar patogenów i owadów atakujących uprawy.
- Zmniejszenie jakości plonów – w uprawach buraka cukrowego i kukurydzy samosiewy rzepaku obniżają czystość plonu.
Jak skutecznie zwalczać samosiewy rzepaku?
Najlepsze efekty w eliminacji samosiewów rzepaku daje połączenie metod agrotechnicznych i chemicznych.
Metody agrotechniczne
- Podorywka i bronowanie – przyspiesza wschody samosiewów, co pozwala je zniszczyć przed wysiewem rośliny następczej.
- Wczesne niszczenie mechaniczne – ogranicza możliwość dalszego rozwoju chwastów.
- Odpowiednie płodozmiany – zmniejszają problem samosiewów poprzez zastosowanie upraw o różnym sposobie ochrony herbicydowej.
Substancje czynne skuteczne w zwalczaniu samosiewów rzepaku
W zwalczaniu samosiewów rzepaku skuteczne są herbicydy zawierające następujące substancje czynne:
- Diflufenikan – inhibitor biosyntezy karotenoidów, działa doglebowo i ogranicza kiełkowanie chwastów.
- Florasulam – substancja z grupy triazolopirymidyn, skuteczna przeciwko chwastom dwuliściennym.
- Flufenacet – skutecznie ogranicza wschody chwastów, działa doglebowo.
- Tifensulfuron metylowy – selektywny herbicyd zwalczający chwasty dwuliścienne.
- Metsulfuron metylowy – skuteczny w eliminacji chwastów dwuliściennych w zbożach.
- Tribenuron metylowy – działa systemicznie, skutecznie hamując wzrost samosiewów.
- Jodosulfuron metylosodowy – selektywny herbicyd stosowany w uprawach zbóż.
- Izoksaflutol – inhibitor biosyntezy karotenoidów, skuteczny w kukurydzy.
- Mezotrion – działa zarówno doglebowo, jak i nalistnie, eliminując chwasty dwuliścienne.
- Terbutylazyna – działa doglebowo i zapobiega kiełkowaniu samosiewów.
- Nikosulfuron – skuteczny w zwalczaniu chwastów jednoliściennych w kukurydzy.
- Rimsulfuron – stosowany w kukurydzy, skutecznie zwalcza chwasty jednoliścienne.
- Cyprosulfamid – wspomaga skuteczność innych substancji i działa jako safener.
- Penoksulam – skuteczny w zwalczaniu chwastów dwuliściennych.
Kiedy stosować herbicydy?
Najlepsze efekty zwalczania samosiewów rzepaku osiąga się, aplikując herbicydy we wczesnych fazach rozwoju chwastu (do fazy 4 liści właściwych). Zabiegi należy przeprowadzać w optymalnych warunkach pogodowych, najlepiej przy umiarkowanej wilgotności gleby.
Podsumowanie
Samosiewy rzepaku stanowią poważne zagrożenie dla upraw następczych, prowadząc do konkurencji o wodę i składniki pokarmowe. Ich skuteczne zwalczanie wymaga połączenia metod agrotechnicznych i chemicznych. Najlepsze efekty dają herbicydy zawierające substancje czynne, takie jak diflufenikan, florasulam, flufenacet, tifensulfuron metylowy, metsulfuron metylowy, tribenuron metylowy, jodosulfuron metylosodowy, izoksaflutol, mezotrion, terbutylazyna, nikosulfuron, rimsulfuron, cyprosulfamid i penoksulam. Stosowanie ich we właściwym terminie pozwala skutecznie ograniczyć występowanie samosiewów rzepaku i zapewnić lepszy rozwój roślin uprawnych.
